Bescherming klokkenluiders ook taak voor OR

Alle bedrijven met meer dan vijftig medewerkers zijn vanaf 1 juli 2016 verplicht om een interne meldregeling te maken voor klokkenluiders. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht en kan het onderwerp nu op de agenda zetten. Een gratis informatiepakket met een modelregeling is beschikbaar.

Met de komst van het Huis voor Klokkenluiders wordt het voor werkgevers belangrijk om zorgvuldig om te gaan met het melden van misstanden binnen de organisatie. Ze zijn wettelijk verplicht om een intern gemeld vermoeden te onderzoeken en als het vermoeden juist blijkt, maatregelen te treffen. Een werknemer die melding doet, wordt nu daadwerkelijk beschermd tegen benadeling.

Ondernemingsraden hebben minstens twee goede redenen om een regeling voor te stellen. Het niet goed omgaan met misstanden heeft in het algemeen een negatieve invloed op het werkklimaat en daarmee ook op de productiviteit. Met de nieuwe wet kan het ook tot reputatieschade leiden. Een oordeel van het Huis van Klokkenluiders dat bij de werkgever sprake is van een misstand die niet goed is opgelost of dat de werkgever de melder heeft benadeeld komt immers in een openbaar rapport.

Modelregeling
Er is een (model)regeling met bijbehorende toelichting opgesteld voor werkgevers en ondernemingsraden. De belangrijkste onderdelen zijn:

1. Mogelijkheid voor eigen werknemers om een interne melding te doen van een vermoeden van een misstand of onregelmatigheid.
2. Mogelijkheid voor werknemers van andere organisaties om een interne melding te doen van een vermoeden van een misstand bij de werkgever.
3. Bescherming van de melder tegen benadeling.
4. Bescherming van andere betrokkenen bij de regeling tegen benadeling.
5. Vertrouwelijke omgang met de identiteit van de melder.
6. Betrokkenheid van de melder bij de behandeling van de melding en het onderzoek.
7. Mogelijkheid tot het doen van een externe melding.
8. Mogelijkheid voor de melder om onderzoek te laten doen naar de wijze waarop binnen de organisatie met de melder is omgegaan.
9. Publicatie, rapportage en evaluatie.

Veilig voelen
Het advies is om voor de functie van vertrouwenspersoon niet iemand uit het bestuur of een HR-functionaris aan te wijzen. In geval van een conflict behartigen zij vaak de belangen van de organisatie tegenover de betreffende werknemer. Voor een potentiële melder is van belang dat hij zich veilig voelt. Dat betekent dat de onafhankelijkheid van de vertrouwenspersoon ook in de perceptie van de werknemers gegarandeerd moet zijn.

Voorlichting
Het is aan te bevelen om voor de werknemers met enige regelmaat voorlichting te organiseren over het omgaan met een vermoeden van een misstand, want iedere werknemer kan hier mee te maken krijgen. Bij deze voorlichting kan besproken worden: het belang van de organisatie, tot wie de werknemer zich kan wenden voor advies, bij wie en op welke wijze een melding kan worden gedaan, hoe de anonimiteit gewaarborgd wordt, in welke gevallen een externe melding gedaan mag worden, et cetera.

Voor meer informatie en het gratis downloaden van de modelregeling klokkenluiders voor alle sectoren: https://huisvoorklokkenluiders.nl/, e-mail: advies@huisvoorklokkenluiders.nl en telefoon 088 - 371 30 33.