Coronavirus: verplicht vrije dagen opnemen?

Het coronavirus heeft voor sommige bedrijven aanzienlijke gevolgen, bijvoorbeeld door een enorme afname van het werk of doordat werknemers ziek zijn. Werkgevers kunnen de schade proberen te beperken door werknemers te verzoeken vrije dagen op te nemen. Indien een werknemer daar vrijwillig gehoor aan geeft is er niets aan de hand. Het verplichten om vrije dagen op te nemen kan doorgaans niet.

Recht op vakantiedagen
De wet bepaalt dat iedere werknemer recht heeft op vakantie. De opbouw van vakantie vindt naar evenredigheid van de arbeidsduur per week plaats. Een werknemer met een voltijds dienstverband heeft recht op 20 vakantiedagen. Vaak bestaat er, op grond van cao of van de arbeidsovereenkomst, recht op bovenwettelijke vakantiedagen. Veel werknemers hebben dan ook recht op minimaal 25 vakantiedagen per jaar bij een voltijds dienstverband. De werkgever moet de werknemer ieder jaar in de gelegenheid stellen om vakantie op te nemen. Daarbij geldt als uitgangspunt dat dit gebeurt conform de wensen van de werknemer, tenzij dit vanwege zwaarwegende redenen niet mogelijk is. De werkgever mag wel met de werknemer afspreken dat er verplichte vrije dagen zijn. Dit moet dan staan in de arbeidsovereenkomst of in een cao. In de cao Metalektro staat bijvoorbeeld, dat een werkgever collectieve vakantiedagen mag vaststellen. Dit moet dan wel tijdig gebeuren, zo mogelijk voor 1 december voorafgaand aan het jaar waarin de vakantie wordt opgenomen.

Coronavirus
Voor werkgevers biedt dit dus geen soelaas bij problemen die ontstaan in verband met het coronavirus. Ook indien er geen werk is, behoudt de werknemer het recht op salaris. Op grond van het recent gewijzigde 7:628 BW, behoudt de werknemer recht op loon, tenzij een risico voor rekening van de werknemer zou komen. Daarvan is geen sprake bij afname van het werk vanwege de corona-uitbraak.

Werktijdverkorting
Werkgevers kunnen wel werktijdverkorting aanvragen. Werktijdverkorting houdt kort gezegd in, dat voor de niet-gewerkte uren van werknemers een WW-uitkering aan de werkgever wordt betaald. De werknemer houdt recht op salaris. De mogelijkheid om werktijdverkorting aan te vragen bestaat bij situaties van overmacht, zoals bij het coronavirus. Het gaat hierbij om buitengewone omstandigheden die in redelijkheid niet tot het normale ondernemersrisico kunnen worden gerekend. De werkgever dient een vergunning hiervoor aan te vragen. De werktijdverkorting geldt voor een periode van maximaal 24 weken.